Bandwagon effect ในการเทรด Forex คืออะไร? กับดักหรือโอกาส?

Forexthai.in.th ย่อให้

Bandwagon Effect คือ พฤติกรรมการเลียนแบบคนหมู่มากโดยไม่ใช้เหตุผล จนบางครั้งก็ส่งผลให้เทรดเดอร์ Forex ตัดสินใจผิดพลาด ขาดทุนและเกิดความเครียด
Bandwagon Effect ในตลาด Forex พบได้ในรูปแบบ การเทรดชนข่าวตามกูรู การตาม Influencer และ Social Trading
ตัวอย่าง Bandwagon Effect เห็นได้ชัดจากวิกฤตการณ์ Subprime Mortgage Crisis ปี 2008 ที่นักลงทุนแห่เทขายสินทรัพย์และถอนเงิน จนลุกลามเป็นวิกฤตเศรษฐกิจโลก
ผลกระทบของ Bandwagon Effect ต่อเทรดเดอร์ Forex ได้แก่ การตัดสินใจผิดพลาด, FOMO (Fear of missing out), Overtradingและความเครียด
วิธีรับมือกับ Bandwagon Effect คือ มีแผนการเทรด, ฝึกฝนการวิเคราะห์, มีวินัยและควบคุมอารมณ์ให้อยู่

ในตลาด Forex ที่เรากำลังเทรดกันอยู่นี้ มีเทรดเดอร์จำนวนไม่น้อยที่ก้าวข้ามผ่าน “จิตวิทยาการลงทุน” มาได้และอีกจำนวนไม่น้อยเช่นกันที่ยังไม่สามารถรับมือได้ดีพอ วันนี้เราจะเจาะลึกกับหนึ่งในจิตวิทยาการลงทุนที่เรียกว่า “Bandwagon Effect” กันครับ

Bandwagon Effect คืออะไร?

Bandwagon Effect หรือที่รู้จักกันในชื่อ “ปรากฏการณ์ขบวนแห่” คือ พฤติกรรมการเลียนแบบการกระทำของคนหมู่มากครับ โดยไม่ได้พิจารณาถึงเหตุผลหรือข้อมูลที่แท้จริงเลยสักนิด
ซึ่งปรากฏารณ์นี้เนี่ย มันมีทุกวงการเลยครับรวมถึง Forex ด้วย ในตลาด Forex Bandwagon Effect สามารถแสดงออกมาได้หลายรูปแบบครับเช่น
- การเทรดชนข่าว : ส่วนใหญ่มักจะเกิดกับกลุ่มๆ หนึ่งที่มักจะมีการนัดรวมกลุ่มไหรือไลฟ์สดเพื่อติดตามข่าวแบบเรียลไทม์ เมื่อตัวเลขข่าวออกมาก็เทรดตามกันไปแต่ส่วนมากจะตามผู้นำเพียงคนเดียว
- เสียงของ Influencer : แทบจะทุกวงการจะต้องมีคนดังหรือที่เรียกว่า อินฟลูฯ ใช่ไหมครับ ถ้าอินฟลูคนนั้นกำลังให้ความสนใจเกี่ยวกับอะไรอยู่ คนส่วนมากที่ตามอินฟลูคนนั้นโดยที่ไม่ได้วิเคราะห์อะไรเลย
- การใช้ Social Trading : การที่มีแพลตฟอร์มการเทรดที่รวบรวมความคิดเห็นของเทรดเดอร์หลายๆ คนอาจนำไปสู่ Bandwagon Effect ได้เช่นกันครับ
ต้องเข้าใจตรงนี้ก่อนนะครับว่า การเทรดชนข่าว, เสียงของ Influencer, การใช้ Social Trading นั้นไม่ใช่เรื่องผิดอะไรครับ แต่สิ่งที่น่ากังวลคือการคล้อยตามโดยปราศจากการวิเคราะห์ด้วยตัวเองก่อนครับ

Bandwagon Effect เกิดจากคนหมู่มาก — การกระทำของคนส่วนใหญ่หรือคนหมู่มากมี Effect ต่อตัวเราหรือคนส่วนน้อยให้คล้อยตามและทำตามที่คนส่วนใหญ่ทำคือ Bandwagon Effect สามารถพบเจอได้ในทุกสถานการณ์

ตัวอย่างจริงของ Bandwagon Effect

มันมีกรณีเคสตัวอย่างอันหนึ่งที่น่าสนใจมากครับก็คือ วิกฤตการณ์ทางการเงินปี 2008 เมื่อ ตลาดสินเชื่อที่อยู่อาศัยของสหรัฐฯ (Subprime Mortgage Crisis) เกิดปัญหาหนี้เสียจำนวนมากจนสร้างความตื่นตระหนกให้แก่นักลงทุนและเมื่อนักลงทุนเริ่มเกิดความไม่มั่นใจในเสถียรภาพของสถาบันการเงิน

สถาบันการเงินปล่อยกู้ง่ายเกินไป เกิดบอกเล่าปากต่อปาก Bandwagon Effect ทำให้เกิดการกู้ยืมจำนวนมากจากคนที่เครดิตต่ำและไม่ศักยภาพมากพอจะชำระหนี้ จนเกิดหนี้เสีย
Lehman Brothers สถาบันการเงินแห่งหนึ่งที่ลงทุนอย่างหนักในหลักทรัพย์ Mortgage-Backed Securities – MBS ที่สร้างขึ้นจากสินเชื่อ Subprime ล้มละลายจากเหตุการณ์นั้น นักลงทุนเกิดความตื่นตระหนกและแห่เทขายหุ้น ทำให้ตลาดหุ้นทั่วโลกตกต่ำลงอย่างหนัก เกิด Bandwagon Effect อีกครั้ง
นักลงทุนแห่ขายสินทรัพย์ที่มีความซับซ้อนทางด้านมูลค่า เช่น หลักทรัพย์ที่มีสินเชื่อที่อยู่อาศัยหนุนหลัง (Mortgage-backed Securities) เพราะมีความกังวลเกี่ยวกับมูลค่าที่แท้จริงของสินทรัพย์เหล่านี้
ประชาชนเกิดความไม่มั่นใจในเสถียรภาพของธนาคาร จึงแห่ถอนเงินฝาก ทำให้ธนาคารหลายแห่งประสบปัญหาสภาพคล่อง เกิด Bandwagon Effect กับสถาบันการเงินอื่นๆ ที่ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง

โดยปกติแล้วเมื่อราคาสินค้าสูงขึ้นอุปสงค์มักจะลดลงตามกฎของอุปสงค์ (Law of Demand) แต่ Becker มองว่าสินค้าบางประเภท เช่น สินค้าแฟชั่นหรือสินค้าฟุ่มเฟือย ราคาที่สูงขึ้นอาจทำให้อุปสงค์สูงขึ้นได้เนื่องจาก Bandwagon Effect

ผลกระทบของ Bandwagon Effect ต่อเทรดเดอร์ Forex

เทรดเดอร์ที่มีชั่วโมงบินมานานยังยากจะต้านทานจิตวิทยาจากคนหมู่มากได้เลยครับ ดังนั้น เรามาดูผลกระทบของ Bandwagon Effect นั้นส่งผลต่อเทรดเดอร์อย่างเราได้ยังไงกัน

FOMO (Fear Of Missing Out)

เมื่อพูดถึงเรื่องจิตวิทยาในการเทรด อารมณ์ก็จะเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้องทันที ซึ่งเรากำลังพูดถึง FOMO Fear Of Missing Out ที่แปลว่า กลัวว่าจะพลาดโอกาสนี้ไป น่าจะคล้ายๆ กับความโลภเลย
สิ่งนี้เป็นอีกหนึ่งผลกระทบของ Bandwagon Effect เมื่อเห็นคนอื่นทำกำไรจากการเทรด เทรดเดอร์บางคนอาจรู้สึกกดดันและรีบเข้าเทรดตาม ทั้งที่ไม่เข้าใจสถานการณ์ของตลาดอย่างแท้จริง จนตัดสินใจผิดพลาด

Overtrading

ผลต่อเนื่องจากการตัดสินใจผิดพลาดก็คือ เทรดเดอร์เทรดมากเกินไป (Overtrading) เทรดเกินกว่าเงินทุนจะรับความเสี่ยงไหว เนื่องจากต้องการทำกำไรตามคนอื่นๆ
ผลกระทบมันอาจจะร้ายแรงถึงขั้นสูญเสียเงินในพอร์จทั้งหมดเลยก็ได้ โดยเฉพาะเทรดเดอร์มือใหม่มักจะเป็นแบบนี้กันเยอะเพราะต้านทาน Bandwagon Effect ไม่ไหว

ความเครียด

ผลกระทบสุดท้ายซึ่งผมถือว่าอันตรายที่สุดของ Bandwagon Effect คือความเครียดของเทรดเดอร์ที่เกิดจากการไม่รู้ ความวิตกกังวลและความเครียด ซึ่งจะเลวร้ายขึ้นมากถ้าการตัดสินใจเทรดตามกระแสนั้นผิดพลาด
สิ่งเหล่านี้จะส่งผลเสียต่อทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิตแก่เทรดเดอร์ จนบางคนนำไปสู่ภาวะหมดไฟ (Burnout) เลิกเทรดและเข้าใจผิดๆ ว่า Forex คือแชร์ลูกโซ่

ผลระทบจาก Bandwagon Effect — Bandwagon Effect หากผลลัพธ์ในท้ายที่สุดออกมาดี ก็ถือว่าโชคดีแต่อาจจะไม่มีรอบหน้าอีกต่อไป แถมยังสร้างผลกระทบทางลบได้เสียหายอย่างหนักได้อีก ซึ่งเทรดเดอร์หลายคนต้องเลิกเทรดไปเพราะหมดตัวกับการทำตามคนส่วนใหญ่โดยปราศจากเหตุผลและแผนรองรับ

วิธีรับมือกับ Bandwagon Effect ในการเทรด Forex

ในเมื่อ Bandwagon Effect คือสิ่งที่เกิดขึ้นในทุกๆ วงการ แล้วเราควรจะรับมือกับมันยังไงดี? ซึ่งเทคนิคการเอาตัวรอดจากสถานการณ์แบบนี้ต้องอาศัยความคิดของเราเป็นหลัก

มีแผนการเทรด

การจะหลุดพ้นจาก Bandwagon Effect ได้เทรดเดอร์ต้องวางแผนการเทรดอย่างละเอียด กำหนดกลยุทธ์การเข้า-ออก (Entry/Exit) การจัดการเงินทุน (Money Management) และเป้าหมายในการทำกำไรให้ชัดเจน
เพราะการมีแผนที่ชัดเจนจะช่วยให้เรามีสติจดจ่อกับการเทรดตามแผนเท่านั้น ไม่หวั่นไหวไปกับกระแส

สกิลการวิเคราะห์

การวิเคราะห์ในเบื้องต้นมันเริ่มมาจากการเอะใจไว้ก่อนเลย ว่าสิ่งที่คนส่วนใหญ่กำลังทำตามๆ กันนั้นมันถูกต้องจริงหรือไม่? อย่าปล่อยให้ข่าวลือหรือความคิดเห็นของคนอื่นมาครอบงำการตัดสินใจของเรา
ฝึกวิเคราะห์ทั้งปัจจัยพื้นฐาน (เศรษฐกิจ, การเมือง) และปัจจัยทางเทคนิค (กราฟ, Indicators) เพื่อให้มีเหตุผลในการตัดสินใจเทรดมากกว่าเชื่อคนส่วนมาก

วินัยและอารมณ์

วินัย คือหัวใจของการเทรด คำนี้ไม่เกินจริงเลยครับ เทรดเดอร์เริ่มต้นจากการฝึกวินัยของตนเอง ให้มองว่าการเทรดคือศาสตร์อย่างหนึ่งที่จะทำแบบลวกๆ ไม่ได้ปฏิบัติตามแผนการเทรดอย่างเคร่งครัด
รวมถึงมีวินัยต่ออารมร์ของเราด้วย ควบคุมอารมณ์ เช่น ความโลภ ความกลัว ที่เป็นสาเหตุหลักของ Bandwagon Effect

เช็คลิสต์ว่าคุณกำลังอยู่ใน Bandwagon Effect หรือไม่ — เช็คลิสต์สั้นๆ 3 ข้อนี้ จะทำให้เทรดเดอร์ได้รู้ว่า ณ ปัจจุบันการเทรดของเรานั้น อะไรที่มีผลต่อการตัดสินใจของเราที่สุด หากคำตอบโดยรวมยังอยู่กับเหตุผลและกลยุทธ์ของตัวเอง ถือว่าคุณไม่ได้ถูก Bandwagon Effect ครอบงำครับ

วิดีโอเกี่ยวกับ Bandwagon Effect

Bandwagon Effect ในแต่ละบริบทเช่นใ นด้านการเมืองหรือธุรกิจ เครดิต By Easy Marketing Focus นาทีที่ 1:00-4:05

เพื่อให้เห็นภาพชัดเจนมากขึ้น ทีมงาน forexthai จึงอยากจะแชร์วิดีโอที่พูดถึง Bandwagon Effect ในมุมมองของแต่ละบริบท พร้อมอนิเมชั่นประกอบให้ผู้อ่านได้เข้าใความหมายได้ลึกซึ้งยิ่งขึ้นครับ

Focus นาทีที่ 1:00 Bandwagon Effect ในการเมือง
Focus นาทีที่ 2:02 สาเหตุของ Bandwagon Effect
Focus นาทีที่ 2:20 Bandwagon Effect กับวิกฤตการณ์การเงินปี 2008

สรุป

เห็นไหมครับว่า Bandwagon Effect มองดูก็คล้ายกับ Domino Effect เหมือนกันนะครับ หากตัวใดตัวหนึ่งล้มลงหรือส่งผลกระทบอย่างหนึ่งออกมา ถ้าหากโดมิโนตัวต่อไปไม่แข็งแรงพอระบบทั้งหมดจะโดนผลกระทบไปด้วย ซึ่งตัวเราเองก็เป็นเพียงเทรดเดอร์ตัวน้อยๆ ต้องหาวิธีรับมือกับมันให้ได้

เทรดเดอร์ต้องตระหนักเสมอว่าไม่มีใครมาบังคับจับมือเราเทรดตามกระแสนิยมได้ การตัดสินใจของเราเท่านั้นที่จะมีผลต่อการเทรดของเราแบบ 100% ดังนั้นจะหลุดจาก Bandwagon Effect ได้ต้องเริ่มจากตัวเองก่อนครับ